İzmir Suikastı: Cumhuriyet İttihatçılık’ı Bitiriyor
Gazi Mustafa Kemal, İsmet Paşa’ya İzmir’e gelerek durumu düzeltmesini, aksi halde kendisinin de mahkeme kararını engellemek suçuyla tutuklanabileceğini bildirir AV. CEM BAYINDIR İzmir […]
Tarih-Toplum
Almanlar 60 yıldır bize verecek bir ad bulamadılar
Bir ülkede “Yabancılar Yasası” diye bir yasa varsa, o ülkede yabancılar vardır. Önce Misafir İşçi, daha sonra, Yabancı, Yabancı İşçi, en sonra Migranten denildi ki, […]
Carpe diem
Geçmişini sahiplenmeyen, geleceğe ilişkin de bir planı ya da umudu olmayan içi boş, derinliksiz, kof, anlamsız bir kişiliğe bürünmemiz istenmektedir. Kapitalizmin insan zihnini esir alma […]
David Harvey’in ortaya koyduğu ‘Dünyanın Halleri’
David Harvey yaşayan Marksistler içerisinde en sıkı izlediğim ve benimsediklerimden… Dünyanın Halleri Harvey’in 2016 öncesinde yazdığı ve dünya literatürüne girmiş önemli makalelerini bir araya getiren […]
Tur ve İraç Kardeşliği Olarak Özsoy Operası
‘Türklüğün ezeli hamaset şairini temsil eden ozanın okumağa başladığı bir destanla seyircilerini 40 bin sene evveline irca ederek insaniyetin etrafından kara bulutları yırtan Kâve-Bozkurt inkılâbından […]
Yorgan mı kısa, ayak mı uzun
Tek dostları vardı, bankalar. Her yıl biraz daha çoğalan borçlar tek kurtarıcı, tek çareydi havası kaçmış can simidi gibi. Ziraat Bankası köylünün, üreticinin ve esnafın […]
Hasan Âli Yücel’in Estetik Üzerine Bir Yazısı
Türkiye’nin aydınlanma tarihinin simgelerinden Hasan Âli Yücel’in Millî Mecmua’nın birinci sayısında yayımlanmış, 1 Kasım 1923 tarihli sanat üzerine dikkat çekici yazısını günümüz Türkçesine aktaran Ahmet […]
Danimarkalılar neden mutlu?
Taş, kum ve tuzdan başka yeraltı kaynakları yok. Ne toprakları ne de iklimi buğday, arpa, çavdar dışında tarım ürünleri yetiştirmeye elverişli değil. Ne güçlü bir […]
Bir Cumhuriyet Projesi: Fatih Anıtı
Bu anıt, İstanbul’un Fethi’ni belli simgesel değerlerle ve plastik kaliteden ödün vermeden anlatmaktadır. Durağanlıkla hareketlilik karşıtlığından doğan bir gerilim ve enerjiyle doludur. Özellikle Fatih figürü […]
27 Mayıs: İktidar Bloğunun Nöbet Değişimi
1960 askeri müdahalesinin en önemli sonuçlarından birisi iktidar bloğundan büyük toprak sahiplerinin dışlanması, sanayi sermayesi hegemonyasında büyük ticaret burjuvazisinin de katıldığı yeni bir iktidar bloğunun […]
Marshall Planı: Bir Yol Ayrımı Tarihi, 22 Mayıs 1947
1946’da Missouri Zırhlısı’nın İstanbul’a geleceği haberiyle İstanbul bir şenlik yerine dönmüş, ufuklarda, artık ‘Komünizm tehdidi’ karşısında Türkiye’nin yalnız olmayacağı ve tüm dünyaya demokrasi, özgürlük, refah ve güven […]
Gorki’nin Yolu İstanbul’dan Geçti
‘Ben Türkiye’yi ve Türkleri çok severim. Esasen gençliğimde Rusya’daki Kazak ve Kırım Türkleri arasında uzun zaman bulundum. Bu yakın temaslar bende Türklüğe karşı derin sevgiler […]
“Mutlu insanların ülkesi”nde mutsuz yaşamak
Değişmeyen tek şey “tek bir yere ait olamama” hissi. Hem yaşadığın ülkeye hem de anavatanına yabancısın aslında. Öyle de algılanıyorsun, yaşadığın ülkede “onlardan olmayan etnik […]
Osmanlı’da Rabia’ların Evliliği Sorunu
Başta Padişah olmak üzere; hiç kimse, Rabiaların eğitimini, sağlığını, insan olarak, evlenmede seçme ve seçilme hakkını hesaba katmamaktadır. Özellikle de sadece Rabia Sınıfının bâkire kızlarının […]
Alevi vatandaşlarına resmî statü tanıyan ilk ülke neden Avusturya
Geçmişte de bugün de sürdürülen tartışmalarda ziyadesiyle bilgi eksikliği, bilgi yanlışı, süpekülasyon, bilinçli çarpıtmalar söz konusu. Bu konuları uzun yıllar araştırmış, iki ayrı kitapta yeterli […]
39 Yıl Sonra Ortaya Çıkan Kayıp (Sosyalist) ve Hayalet Kıvılcımlı Kitapları
Kıvılcımlı’ya ait olduğu söylenen kimi kitaplar Kıvılcımlı’nın değil mi? Ortada sarsıcı iddialar var. Bütün bunlar kadar ilginç olan ise, Kıvılcımlı takipçisi örgüt ve partilerin bu […]
Moltke’nin Mektuplarında Harput
Moltke çok iyi bir gözlemcidir. İstanbul’da kaldığı zaman içinde Osmanlı İmparatorluğunun siyasal ve ordunun durumu üzerine mektuplar yazmış ve konuları kendince ve yansız bir biçimde […]
Önce insan sonra kraliçe…
Margrethe, 1972’de henüz 32 yaşında, babasının ölümünün ardından Danimarka kraliçesi oldu. Arkeoloji, felsefe ve siyasal bilimler eğitimi alan Margrethe, kraliyet devletinin modernleşmesinde babasının başlattığı anlayışı […]
Hadi Godolak Festivali yapalım
Mısır hiyerogliflerindeki “T” harfi hem piramitleri hem de “ekmek yapımını” temsil etmektedir. Günümüzden 12 bin yıl öncesine tarihlenen Göbeklitepe tarihin algılanışını ve bilinen akışını değiştiriyorsa, […]
Bir işçi ailesinin kızıydı, Danimarka’nın ilk kadın mobilya ustası oldu
Sophy A. Christensen işçi bir ailenin kızı ve kadın olduğu için eğitim almayı hayal bile edemezdi. Yine de Danimarka’nın ilk kadın mobilya ustası oldu. Kraliyet […]
Hain mi kahraman mı?
Leonora Christina en az kocası Corfitz Ulfeldt kadar zeki ve eğitimli idi. İngilizce, Almanca ve Fransızca dışında İtalyanca, İspanyolca ve Latince biliyordu. Analiz yeteneği, zekası, […]
Kolera Salgını, Ramazan Dayağı, Ayetelkürsi tedavisi
Bundan 111 yıl önce Osmanlı kolera salgınından kırılıyordu. Şeyhülislam halkı salgına karşı Ayetelkürsi duasını okumaya çağırıyor, aynı günlere denk gelen Ramazan’da oruç bozdukları için küçük […]
Şeyh Bedreddin Hakkında
“Tüm namazlar ve Tanrı’ya yalvarmalar (dualar) ahlakın düzeltilmesi ve insanın içinin arınması için birer araçtan başka bir şey değildir. Gerçek tapınmanın (ibadetin) hiçbir zamanı ve […]
Çanakkale Kahramanlarından: Cevat Paşa (Çobanlı)
Son sözleriyle, aile bireylerine “aman, ağlaşmayın… Komşuları rahatsız etmeyelim!” diyecek değin nazik; bir o denli de namuslu, onurlu, dürüst, bilgili ve adil oluşuyla, çevresindeki herkesi […]
Fakir Baykurt’la nasıl tanıştım
Bir ara döndüm ki, ne göreyim! Şoförün arkasındaki koltukta oturan orta yaşlı bir adam kalkmış, yerine eşimi oturtmuyor mu! Onun ünlü yazarımız Fakir Baykurt olacağı […]
BİR TÜRKDANIŞ’IN ANILARI… Herford’da sahipsiz on iki bin memleketlimle karşılaştım
Terk edilmiş gibiydiler, çaresizdiler. Ne çalıştıkları ülke ne de uzaklarda kalan memleketleri sahip çıkıyordu bu insanlara… İşim ağırdı. Oturma izni, çalışma izni, işyeri, konut sorunları, […]
Cumhuriyet Devriminin Bir Efsanesi: Dr. Reşit Galip
‘On senelik cumhuriyet hayatında Reşit Galip güçlü bir kimlikti. İnkılabın ruhunu kavramış cumhuriyetin en sadık ve mert kahramanlarından biri idi. Onun bir yerde varlığı herkesin […]
Danimarka’nın eğitim neferi
Danimarka’da yaşa göre eğitim ve eğitimde müfredatın temelini o attı. Danimarka’da kadınların bilgi sahibi olması ve güçlenmesi büyük ölçüde onun çabalarının sonucudur. Kızlar için kurulan […]
Ardahan eski Dev-Yol lideri Yücel Çiftçi’ye açık mektup… kim daha komünist; Mustafa Kemal mi, biz mi?
Geçmişin sosyalist örgüt liderleri snobluk yapmayıp Mustafa Kemal’in getirdiği komünizme sahip çıksalardı eğer, inan ki bugün ne Deniz için, ne Mahir için, ne Ulaş için, […]
Türk Aydınlanması’nın Anıt Adı: Hasan Âli Yücel
Hasan Âli Yücel’e yöneltilen suçlamaların tamamı, Atatürk’e gösterilemeyen, karşı devrim tepkileridir. O bunu göğüslemiş, “ben bunu yapmadım, bana böyle emir verdiler” dememiştir, yaptığı işin bilincinde […]
Platon’un faşist ideolojilere ilham veren devlet anlayışı
Bu paradigma, Batı felsefesinin en esaslı saplantılarından biridir; Hitler’in ırkçı fikirlerinin Alman halkınca neden fazla yadırganmadığına da açıklık getirmektedir. Hitler’e kadar, iki bin küsur yıl […]
Kendine Demokratların Demokrasi Anlayışı: Kaba Güç
İktidar partisinin (AP) iki vekili Kemal Bağcıoğlu ve Mehmet Ateşoğlu, basın locasının önünden geçerek TİP’lilere saldırıyı başlatmış, Hamit Fendoğlu, Kasım Önadım, Ata Bodur, Şadi Pehlivanlı, […]
Besleme Gazetecilik, Sansür ve II. Abdülhamid Dönemi
Her şeyden önce, dünya değer Padişah Hazretlerinin sağlığı, ürünün durumu, memlekette ticaret ve sanayinin ilerlemesi üzerine havadis verilecektir. Padişah’ın sağlığının iyi olduğu yazılabilir, ancak hastalığından […]
Kapitalizm koşullarında paralel işçi meclisi
Kapitalizm koşullarında, işçiler başta olmak üzere çalışanlar için paralel bir meclis kurulabilir, yaşatılabilir ve işlevsel kılınabilir mi? Bu sorunun cevabını “Avusturya’ya özgü” bir kurum üzerinden […]
Gökbiliminin ilham perisi
Daha on dört yaşındayken astronomik gözlemler yapmış, ayın tutulacağı gün ve saati hesaplamış, evinde bitkilerden damıtma yoluyla ilaç yapmış bir kadın… Kimyasal deneylerinin formülleri uzun […]