Osmanlı’da Bir Gözlemevi Öyküsü
Şark toplumlarının yazgısından olacak, yine gericilik bilime üstün gelmiş; şeyhülislâm saray çevresinin de desteğini alıp padişahı rasathanenin “günah” olduğu yolunda doldurmaya ve korkutmaya başlamıştı […]
Cem Bayındır makaleleri
Yılmaz Güney ve Arkadaş Filmi
Emperyalizm insanların bilinçlerini esir alırken bir yığın silahla hücuma geçer. Halkı geleneksel bağlarından koparır. Değer ölçülerini parçalar. Ahlâksızlık ahlâk olur. Namussuzluk namus olur.” (Yılmaz Güney) […]
Bir Zamanlar Öğretmenlerin TÖB-DER’i Vardı
Şubat 1963’te Ankara Tandoğan Meydanında düzenlenen ve 14.600 öğretmenin katıldığı mitingin büyük etkisi olmuş, Milli Eğitim Bakanı Şevket Ratip Hatipoğlu istifa etmiş, öğretmenlerin bazı özlük […]
Keban Barajı
Baraj ile birlikte Anadolu uygarlık tarihine ışık tutacak tarihsel kültürümüz de sular altında kaldı. Kısa sürede Halet Çambel, Muhibbe Darga gibi bilim insanları büyük özverilerle […]
Osmanlının Talibanı Kadızâdeliler
Kadızâdeliler, İstanbul’da ve dışında ne kadar tekke varsa ortadan kaldırmak için, -bunun dinin gereği olduğunu da yayarak- halkı desteğe çağırdı. Amaçları tekkeleri yıktıktan sonra şeyh […]
Türkiye’nin göçmen sorunu
Batı bizi kendi topraklarının kapısını koruyan muhafız gibi görmekten, bu insanları pazarlık konusu yapmaktan vazgeçsin. Onlarca yıldır bu insanların ülkelerini kana boyayan Batı bize insanlık […]
Jaurès’i Anmak
Balkanlar’da Türklere yönelik katliamlarını kınayan Jaurès II. Meşrutiyet döneminde Türk aydınlarınca bir “hürriyet kahramanı” olarak görülmüş ve ölüm haberini alan Osmanlı Meclis-i Mebusan’ı 2 Ağustos […]
Adnan Yücel’in Huzurunda
Öldük, dünyayı şaşkın bırakıp gittik Yüzlerce incimiz vardı delinmedik Sersemliği yüzünden bilgisizlerin Renk renk düşünceler kaldı söylenmedik […]
Dersim Olaylarından Önce Tunçeli Vardı!
Elaziz Halkevinin çıkardığı Altan dergisinin 22 Nisan 1936 tarihli 15. sayısında yer alan bir yazı ilgimi çekti. Cemil ATAÇ adlı yazarın yazısında “Tunceli” adının Dersim […]
‘Güler Yüzlü Sosyalizm’in Unutulmazı: Mehmet Ali Aybar
Entelektüelliği, centilmen ve beyefendi tavrı, namuslu kişiliği ile taraflı tarafsız herkesin takdirini kazanmış; “güler yüzlü sosyalizm” düşüncesiyle de Türkiye sol hareketinin halka benimsetilmesinde çok etkili […]
Masumiyet Karinesi ve Linç ‘Kültürü’
Aslında ülkemizde cezaların son derece yeterli ve yüksek olduğunu söylemeliyiz. Ama saçma sapan aflar, ceza infaz yasaları, hükmün açıklamasının geri bırakılması, iyi hal indirimleri gibi […]
Reşad Ekrem Koçu ve İstanbul Ansiklopedisi
Koçu’nun çalışması, İstanbul’la ilgili en büyük ve önemli ansiklopedidir. İstanbul’la uzaktan yakından ilgili her şey, bir biçimde kentle bağlantılandırılmış bir öznellik ve kişisellik içerse de […]
Anıt Kent: İstanbul
İstanbul tarihsel kent yapısı ve dokusuyla; salt taş, tuğla, çelik ve ağaçtan oluşmuş bir karmaşa değildir. Tersine, İstanbul malzemeyi aşan, doğrudan doğruya bir ruh halinin […]
Bu Toprakların Şarabı
‘Eskiden bunun bin mislini mezbelelerinde gizli gizli içerek türlü fesatlıklar yapan sahtekarlar vardı. Ben o sahtekarlardan değilim. Milletimin yükselişi şerefine içiyorum’ ( Atatürk) “Mescidde […]
Zıllullah: Allah’ın gölgesi olarak padişah
Bizim coğrafyamızda, padişahlar ve sultanlar kendilerini kutsallaştırarak, kendilerini tanrı ile bir tutarak, yönetimlerini mutlak ve sorgulanmaz kılmak isterler. Egemenliğin kaynağının dinin kutsallığında aranmasının nedeni bu […]
Fatih Sultan Mehmed’in Şarapla Yıkanmış Şiirleri
Şiirlerinde, İstanbul kalelerinin üstünde ve yıldızlı gök altında, Marmara’nın mavi sularına bakıp ağlar, ruhu güzelliklerini, güzel sevgilileri anar, arar; içi duyguyla, istekle, aşkla doludur. Harabatlarda […]
Savulun Demokrasi Geliyor! – Kısa Demokrat Parti Tarihi
Milletsiz bir devlet yoktur olamaz Eğri bakan aradığın bulamaz Hiçbir parti ebediyen kalamaz Şikayet yok, nihayet var bu yolda AV. CEM BAYINDIR Çok Partili […]
Madenci Bir Sadrazam, İbrahim Edhem Paşa
11-12 yaşlarında olan Edhem, Paris’te “Institution Barbet” adlı okula yatılı olarak verilir. Edhem’in yakın sınıf arkadaşı tanınmış bilim insanı “Louis Pasteur”dur. Pasteur’la arasındaki birincilik yarışını […]
1965 Kozlu Direnişi ve işçi sınıfının ilk şehitleri
Askeri birliklerin işçilerin üzerine sürülmesi üzerine, açılan ateşle Mehmet Çavdar ve Satılmış Tepe adlı grevciler yaşamlarını yitirir, 10 işçi de yaralanır. Ateş emrini kimin verdiği […]
Türkiyeli bir müzik dehası Gomidas Vartabed
Bir gün adına, Kütahya’da, İstanbul’da, Anadolu’nun bir köşesinde bir heykel diksek, bir müzik okulu kursak, onu bu toprakların çocuklarıyla tanıştırsak, memleketine kavuştursak ne güzel olurdu […]
Köy Enstitüleri’ne nasıl kıydılar?
Rakamlar bu işin önemini anlatmaya yeterdi; nüfusun yüzde 81’ini meydana getiren köylünün ancak yüzde 14’tü okuma yazma bilmekte; 2 milyon köylü çocuğundan ancak 348 bini […]
Düşünmek ve pek ileri demokrasimiz
Günümüz siyasal gücü de “özgürlük, demokrasi, ileri demokrasi gelecek” masalları ile başlamış; sonra tedbirler, sonra sıkı tedbirler, ardından sert tedbirler, şimdilerde de çok sert tedbirlerle gene […]
Sabahattin Ali neden katledildi?
‘Namuslu olmak ne zor şeymiş meğer! Birgün Almanların pabucunu yalayan ertesi gün İngilizlere takla atan, daha ertesi gün de Amerika’ya kavuk sallayan soysuzlar gibi olmak […]
Milli Mücadele Kahramanı Yakup Şevki Paşa
Hayatı azami derecede basitti. Sadelikten zevk alırdı. İstanbul’da bulunduğu müddetçe şahsına tahsis edilen otomobili için: “Ben burada vazife yapmıyorum. Bana otomobilin lüzumu yoktur. Zaruret olursa […]
Dr. Refik Saydam diye bir mucize adam ve yerli aşı
Ülkenin en önemli ekonomik ve stratejik değerlerini yerli ve milli olduğunu iddia edenlerin özelleştirdiğini, elden çıkardığını bildiğimizden, Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsünü, aşı ve ilaç fabrikasını […]
Yüz on yıl önce ve yüz on yıl sonra
110 yıl önce devrin hükûmeti, Taksim Meydanı’nı ve Taksim Kışlası’nı satmaktadır. Ancak belediye, maliyenin bu satışlarına karşı yüreklice, aktif ve dik bir tavır takınmaktadır. Örneğin, […]
Bir eğlence ve neşe insanı Fecri Ebcioğlu
Yüzlerce ezgiye hayat veren bir kalp. O ezgiler yıllar yılı dillerde dolaştı, şarkıcılara ün kapılarını açtı, inanlara mutluluk dağıttı AV. CEM BAYINDIR “Fecri […]
Çizgide Beethoven: Cemal Nadir Güler
Bir adam geçti kendi çizgilerinden katmalı katmalı günlere dolan. gitmenin kalmaya açılan kapısından bir adam geçti, kırk beş yılı da adam. […]
Harputlu bir şair: Hacı Hayri bey
Fakat bir şairi anlamak için eğer bir mısra kâfi ise, Hacı Hayri’nin elimizde mevcut birkaç şiiri bu husustaki mahrumiyetimizi telafi edebilir AV. CEM […]
Graham Fuller’i anımsıyor musunuz?
Fuller’e göre, Müslüman geçmişi ve görenekleriyle (ecdat masallarıyla) ‘barışmış’ Müslüman yönetimli ‘Yeni Türkiye‘ ABD ve Batı için çok önemli bir pazar ve çıkar alanı demekti […]
Cumhuriyet, söylev ve bir karikatür…
İskilipli Atıf ve Şeyhülislam Mustafa Sabri Efendi gibi kişilerin yönettiği “Teali İslam Cemiyeti”nin 1920’de hazırladığı bildiriler, Yunan uçaklarından Anadolu köylerine atılmıştı. Bildirilerde Türkiye’nin anahtarının İngiltere’nin […]
Şeyhülislam Yahya Efendi
Şiirlerini okuyanlar, bunların bir ‘Şeyhülislam’ın kaleminden çıktığına asla inanamazlar. Hatta vaizin biri cami’de “bunu yazan adam hâlâ fetva makamında bulunuyor, hâlbuki bunu yazmak değil, okumak […]
Z ( Ölümsüz ) filmi üzerine
Eski Yunanca “yaşıyor” anlamına gelen Z harfi özgürlük ve demokrasi direnişinin asla ölmeyeceğinin simgesidir ve tüm dayatılan yasaklara ve baskıya karşın hiçbir yerden silinememiştir […]
Türkiye’de siyasal tercihler
Son yerel seçimlerde iktidarın büyük bir yenilgi aldığı, devreye soktuğu yargı, tarafsız olması gereken tüm kurumlar, yoğun kara propaganda vb tüm unsurlara karşın başarılı olamadığı […]