Edebiyatımızın en eski ağıtı
Şiirde adı geçen Alp Er Tunga, İran destanı Şehname’de Afrasyab olarak anılmaktadır. Fuat Köprülü Alp Er Tunga’nın 8. yüzyılda yaşamış iki Tonga Tegin’den birisi olabileceğini […]
Cafer Yıldırım makaleleri
Cehennemi yutmuşuz biz, korkutmaz sizin küçük alevleriniz
Sıradan insanın algı dünyasında gecenin belalı mekânları olarak anımsanan, ürküntüyle bakılan pavyonlar… Ankara pavyonlarında konsomatrislik yapan 23 yaşında bir kadın. Burcu. Hikâyesini bütün samimiyeti ve […]
Sevgili Füruzan Abla
Gücünü gözlemden alan gerçekliğin belirgin ve iç acıtıcısı çerçevesi. Yalınlık üzerinden yansıyan entelektüel birikim ve sımsıkı dokunmuş bir estetik. Kurgunun serüven filmlerine denk düşen sürükleyiciliği. […]
Elli beş yıllık emeğin özeti: Kül Kahvesi
Hidayet Karakuş’un şiirinde barışın güzelliği; sevginin, aşkın kadim ferahlığı, üretimin yüceliği gibi temaların varlığını izleksel olarak sürekli hissediyoruz. Fakat bu temaların işlenişi açısından onu belirleyen […]
Gözyaşı ve gülümseme
Bir dakikanın lafı mı olurdu ki! Sahte ile gerçek, gerçek ile sezgisel, belirsiz ile görünen nasıl da iç içe geçiyordu hayatımızda. Bizse duyguların o geçiş […]
Gelecek mavidir
Kabil toprak rengindedir. Kabil bahtsız bir bahçesidir dünyanın. Paris gridir ve devrimcidir. İstanbul yaban güvercinlerinin rengindedir. O da Paris kadar gridir. Gezi’den sonra buna kedi […]
İmge şairin efsunudur
İmge şaire ait bir tercih değil, şiire ait bir zorunluluktur. Her imgenin bir karşılığı, anlamın yansıtılmasını etkili kılan bir işlevi vardır. İmge şiirsel bir haslettir. […]
Gerçek yalan
Tesellim kendimle ilgilidir: Rüzgârı, sesi, havayı soyut; meleği, periyi, cini somut sandığım ortaokul yıllarımdaki sınıflama mantığımın bir gün hayat tarafından doğrulanacağını bin yıl düşünsem aklıma […]
Biz onların bıraktıkları boşlukta kuşkular içinde çırpınıp dururken…
Onları vefasızlıkla değil, yargılayacaksak farkındalıklarının gelişmemişliğiyle yargılamalıyız. Arkadaşlığın, dostluğun, sırdaş olmanın, önemsemenin ve önemsenmenin değerini bilmedikleri, tadını sindiremedikleri de bu farkındalık vasıflarıyla ilgilidir. […]
“Bakın bize” demenin fotoğrafı
Benim önyargılı olduğumu düşünün, bütün düşüncelerimi bir tarafa itin, fakat çerçevesini verdiğim fotoğrafların aklanması için yeterli değildir bunlar. Her bir organı mutluyum diye bağıran ham […]
Kimi limon satar Balıkpazarı’nda, kimi Tahtakale’de çaycılık eder
Rıfat Ilgaz’ın “haylaz çocukları”… Kimi, içlerinde en “tembeli” nane şekeri ikram eder öğretmenine, kimi küfesinde taşımak ister pazar alışverişini. Eğitim sisteminin “tembel”, “haylaz” diye damgaladığı […]
Şiirde gerçeklik… Kimdir bu Dalgacı Mahmut
Toplumun sanatçıya bakışını yansıtan “artist, türkücü…” gibi hafifseyici adlandırmalara söyleyici aynı hafifseyicilik tonundaki “dalgacı” kavramıyla bir yandan toplumla aynı dili konuşarak onu tiye almakta ve […]
Mahir, Deniz, İbrahim…Anlatılanların bir yanı hep eksik
Onların portreleri çizildi, suretleri tuallere işlendi. Onlar için yüzlerce şiir yazıldı, diziler yapıldı, filmler çekildi. Fakat onların hikâyesi yine de tam olarak anlatıldı diyemeyiz. Neden […]
Nefret sevginin ikiz kardeşi
En fazla en yakınındakinden etkilenir kişi. Kırılışın derinliğini en fazla en yakınındakilerden devşirir. Yaralı bir kalp, parçalanmış bir ruh, durulmayan bir zihin bir parstan daha […]
Enver Gökçe’nin kısa şiirinin uzun tarihi
Prof. Dr. İlhan Başgöz 33 yıl sonra memlekete dönmenin sevincini, gazetecilere Enver Gökçe’nin şiiriyle anlatmıştı. Enver Gökçe, Türkiyem şiirini 1945’te İlhan Başgöz’ün kitaplarından birinin arka […]
şair çünkü onlar
Bir kırılışın iç derinliğinde havasız kalsalar da, hazırlıksız mutlulukların acemi suretiyle etraflarına bir tuhaf baksalar da bütün bir insanlık için yeni toplumsal iklimler, yeni coğrafya […]
Zehri içine akan akrep, alevleri üzerine kapanan ateş…
İster, çünkü bilir; bir kâbusun bıraktığı ürpertiyle, çerçevelenmiş bir diplomanın kıvancı ancak şiirde yer bulabilir kendine. Nankörlüğün ne denli bir zavallılık olduğunu ancak o yansıtabilir […]
Gevar’da bekleyişin yüzünü gördüm granitten bir metanet halinde
Kindarlığın yüzünü de gördüm hürmetin yüzünü de, kırılganlığın yüzünü de gördüm kendinden emin gururun yüzünü de, gecenin elleriyle okşanmış sevginin yüzünü, özlemle örselenmiş arayışın yüzünü […]
Sosyalist partilere mektup… Birleşmek için daha ne beklenecek
Cumhuriyet’in bütün kurumları yıkılmıştır. Medya özgürlüğün sesi olmaktan çıkarılmış, yargı, iktidar sahiplerinin sopası haline gelmiş, Türkiye’nin bağımsızlığıyla yükümlü ordu, iktidar gücünün etkinlik alanı içine çekilmiştir. […]
O metinler miri malı mı, bari yazarlarının adını anın
Herkes bu süreçte yaptığı işin, sarf ettiği emeğin karşılığı belli bir ücret alıyor. Peki bu metinleri oluşturan, yaratan şair ve yazarların suçu ne? […]
Bitmeyen kaynak… umut yoksa gelecek de yok
Peki nerdedir umut? Sanatçı, yaşamın heyecanını duyurabilmek, estetiğe dönük farkındalık oluşturabilmek, hayatın tadını hissettirebilmek, insanın geleceğe yürüyüşünü anlamlı kılabilmek için gereksindiği umudu nerede bulacaktır? Onu […]
Sanat neden güçlüdür?
Bugün, yarın ve sınıf mücadelesinin sürdüğü her zaman, sanat kendisini özel bir bilinç ve özel bir görevle icra etmek durumundadır. Bu özel bilinç ve görev, […]
Uyruktan yurttaşa nasıl okuduk?
Muhasaraya alınan ve sonra nefesi kısılan hayat tarzı ve anlayışı Türklerin İslamlık öncesi tarihine ilişkindi. Bu tarihte tahtadan yapılma matbaa harfleri ile metinler basılıyordu. Basılan […]
Türk kültürü İslamiyet altında nasıl biçimlendi?
İslam; bilimi, sanatı, gelişme ve ilerleme çabalarını kendi dogmaları ile sınırlayıp engellemekle kalmamıştır. Türk kadınını hayatın gerçekliğinden kopartıp eve kapatarak, onu erkeğin yanında ikincil bir […]
“Kış Uykusu”… taşranın dikeni aydının kalbini tırmalar
Toplumsal meseleler karşısında sıkışan, çözüm üretemeyen siyasilerin, iktidar mensuplarının bizde ilk yaptıkları icraatın “Ellerinde viski bardağıyla Boğazı seyreden aydınlar” suçlaması üzerinden popülizme oynaması hâlâ prim […]
“Cafer senin Deniz Gezmiş’i astılar, pişman değilim demiş.”
İlkokul 5. sınıfta öğretmenimiz, okuduğumuz gazete haberlerinden beğendiklerimizi kesip bir zarfa koyup getirmemizi istemişti. Bir ödevdi bu. Öğretmenimizin götürdüğüm zarfı açtıktan sonra, hafif bir gülümseme […]
Sevda ki ateşle sınar nefesini hasretin kalbini yine hasret sarar
O usta kendi gündeliğindeyken ben neden gidip onu buldum bu şehirde, onunla saatlerce konuştum. O da benimle konuştu sahici bir içtenlik ve şaşırtıcı bir kolaylıkla. […]
Yaşarken nasıl bir eylem içinde bulunduğunun farkında olmalı insan
Zaman zaman durup hayat içindeki varlığına, etrafındakilerin objektifindeki görüntüsüne bakmak kendisine dönük bir farkındalık içinde olmak isteyen herkese sayısız yararlar sunacak en kolay yollardan biridir. […]
“Sel suları bastığın toprağı alıp götürmeden denizlere çabuk ol”
Bir akvaryum balığı, sınırlarını keşfetmek istercesine cam fanusa günde belki binlerce kez nasıl dokunuyor ve kendi varlık alanına dönüyorsa tıpkı onun gibi, içsel dünyasını bir […]
2011 – VAN
Gittim kargaşanın kalbine doğru Şehrin en yalnız yaralarına doğru Bahçe duvarlarının, çitlerin, ötelerin ardına Işığın düşmediği en uzak kıyılarına Alnım ne kadar serinse gök […]
Kelimelerin de bir hayatı vardır
Baskın kültürle karşı karşıya kalan kelimelerin durumu aslında kendini sonsuz bir güven halinde hisseden aymaz yöneticilerden farklı değildir. Bu bakımdan kelime ile insanın birbirine koşut […]
Kişi kendisine nasıl bakar?
Her sohbette çocuğu ve eşinden söz edenler. Toplu taşıma araçlarında karısının etrafına kollarıyla sınır çeken erkekler. Karşısındakinin şair olduğunu öğrenince aslında benim de çok şiirim […]
Bugün, yarın ve insan olmak
Hayat ne vaat eder ne de taahhüt. Hayatın kimse için garantisi yoktur. Siz ortalama bir hayatın güvenliği içinde yaşarken, gündelik yaşantınıza yönelebilecek harici bütün tehditlerin […]
Dünya ortalamasındaki kitap okuma oranımız, sizce yüzde kaçtır?
Yoksullar, alfabesizler, dogmalar âleminde yaşayanlar, sınırları dışına çıkmayı reddedenler, eğitimin çağdaş önerileri karşısında edindiği geleneksel değerlere sımsıkı sarılanlar, kocasına hizmet etmeyi hayat düsturu edinmiş kadınlar, […]
Gurur doğudur, onur batı
“Gurur”un kendi şiddetiyle orantılı bir bedeli vardır. Bu bedel zaman zaman gurur sahibini gurursuz kalabileceği bir konuma dahi sürükleyebilir. Oysa “onur” içtenliğin ürünüdür ve içsel […]