Duyarlığın Mola Vermeyen Kalemi: Mustafa Köz
“Yaralı Boşluk”ta Köz, hayatın en gündelik taraflarına olduğu gibi en sıcak, en sızılı taraflarına da şiir dilinin etkin gücüyle; sergileyen, çözümleyen, uyaran, duygulandıran, duyarlı kılan […]
Cafer Yıldırım makaleleri
Sezen Aksu’nun “Avcı” şiiri… Dönemin toplumsal tablosunu ortaya koyan sehli mümteni
Sezen Aksu’nun “Avcı” adlı şiiri ellinin üzerinde dile çevrilmiş durumda. Üçüncü gününde bu sayıya ulaşan şiirin dünyanın bütün dillerine çevrileceğini rahatlıkla öngörebiliriz. Şarkı sözü olarak […]
Eski edebiyatı savundu, modern şiirler yazdı
Altı yüz yıllık Osmanlı şiirinde köyü konu edinmek, Servet-i Fünuncularla girdiği “abes-muktebes” tartışmasında eski edebiyatı savunan Muallim Naci’ye nasip oldu. Recaizade Ekrem’le yaptıkları tartışma ise, […]
Toplumculuk eski bir Türk şiir geleneğidir
Yazılı belgelerimizdeki en eski toplumcu söylem, Burkancı mezhep salikleriyle anılan, Türkçe adı bilinmeyen, Prajñaśri adlı şairimize aittir. Nagarjuna’nın yazdığı metni Sanskritçeden Uygur Türkçesine Piratya-Şiri tercüme […]
Aprınçur Tigin’den Karacaoğlan’a gerçeklik duygusu ve sevgili tipi
Türklerin İslamlaşmasıyla kaybolan Aprınçur Tigin’in sevgili tipi bir daha 17. yüzyılda Karacaoğlan’ın şiirlerinde ortaya çıkar. Karacaoğlan’ın ete kemiğe bürünmüş sevgilileri Elif, Zeynep, Hürü, Ürüşen, Esma, […]
TÜRKİYE ŞAİRLERİNİ DİNLE- inanma varlığın için verilen doğum günü ilanlarına
dön ve bir kez daha bak etrafına herkesin yaşadığı hayata bir kez daha bak tarih değil, artık bugün de; öldüğün değil, artık yaşadığın gün de […]
TÜRKİYE ŞAİRLERİNİ DİNLE- Yalanım varsa söyle, yetinme, beni ateş deneylerine sür
hazırım nerede olursa olsun senin adına her acıyı önce kendimde denemeye her sürgünü önce kendimde yaşamaya, bana inanmıyorsan gider faturalarına, gardıroplarına, seyahat programlarına bak onların […]
TÜRKİYE ŞAİRLERİNİ DİNLE- Adına tutulan alkışlar yalandır, dön de bir bak kendine Türkiye
sakın gözünü boyamasın, kamaştırmasın ruhunu birçok kez söyledim bunu; gerçekse bütün bunlar onca itibar, şeref ve onur bağışı değilse yalan sen niye hâlâ çaresizsin ve […]
TÜRKİYE ŞAİRLERİNİ DİNLE- Senden doğru gelen her sese koştum, her fısıltıya kulak kesildim
yaşlı bir adam koluma girip beni aradığım adrese kavuşturdu şehir parkında içtenlikle salep ısmarlayan bir gençle tanıştım hiç bilmediğim bir aralıktan geçerken bir kadın bana […]
TÜRKİYE ŞAİRLERİNİ DİNLE- rüyalarım öldü diyenlerin sesi bana ezanlar kadar yakın geliyor
kimse seni gerçekliğinle tanıyamadı kimse seni olduğun gibi tanımlamadı, geçmişin karmaşık yollarını ve zalim zamanlarını geçerek nasıl düne ulaştıysan bugünü de yaşanmışlıkların sana sunduğu donanımla […]
Kuşku… Sorular varsa ıstırap bitmez.
Herkesi kendim gibi görüp hiç kimseden en ufak bir kuşku duygusuna kapılmamaktan zarar görmedim, diyemem. Fakat bana ısrarla kuşkuyu öğütleyenlerin zaman zaman haklı çıktıkları bu […]
Kemençe için Kanlıca, tanbur için Çamlıca, vatanı temsil için Kocamustafapaşa
Ne var ki, hangi ihtimal dâhilinde yazılmış olursa olsun Kocamustafa paşa şiirinde ne yoksulluğun ıstırap verici çizgileri görülebiliyor ne de yoksul bir yaşantının kıskacındaki insanların […]
Yahya Kemal’in İstanbul sevgisi
Kelimenin bütün anlamlarını sıralayarak sorarsak sorumuzu, Türk mizacı “üzüntü ve sıkıntılardan uzak, sessiz ve dingin„ midir? Türk tarihi ve kültürüyle ilgili değerli eserler vermiş olan […]
Kabil, Dünyanın ihanetine uğramış şehir
Babür’ün Kabil’i başka bir şehirdi, ya şimdiki Kabil? Kırk yıldır savaş ve katliamlardan başını kaldıramayan Afganistan ve halkını Taliban’ın insafına terk edenler tarih önünde suçludurlar. […]
Fakrı örten aile sessizliği ve asaletle çekilmiş perdeler
Yahya Kemal’in, üzerine şiir yazmadığı semt neredeyse yok gibidir İstanbul’da. Atik-Valde, Üsküdar, Kandilli, İstinye, Kanlıca, Fenerbahçe, Maltepe, Cihangir, Çamlıca… Bu semtlerden biri de Kocamustafapaşa’dır. Şairin […]
Edebiyatımızın en eski ağıtı
Şiirde adı geçen Alp Er Tunga, İran destanı Şehname’de Afrasyab olarak anılmaktadır. Fuat Köprülü Alp Er Tunga’nın 8. yüzyılda yaşamış iki Tonga Tegin’den birisi olabileceğini […]
Cehennemi yutmuşuz biz, korkutmaz sizin küçük alevleriniz
Sıradan insanın algı dünyasında gecenin belalı mekânları olarak anımsanan, ürküntüyle bakılan pavyonlar… Ankara pavyonlarında konsomatrislik yapan 23 yaşında bir kadın. Burcu. Hikâyesini bütün samimiyeti ve […]
Sevgili Füruzan Abla
Gücünü gözlemden alan gerçekliğin belirgin ve iç acıtıcısı çerçevesi. Yalınlık üzerinden yansıyan entelektüel birikim ve sımsıkı dokunmuş bir estetik. Kurgunun serüven filmlerine denk düşen sürükleyiciliği. […]
Elli beş yıllık emeğin özeti: Kül Kahvesi
Hidayet Karakuş’un şiirinde barışın güzelliği; sevginin, aşkın kadim ferahlığı, üretimin yüceliği gibi temaların varlığını izleksel olarak sürekli hissediyoruz. Fakat bu temaların işlenişi açısından onu belirleyen […]
Gözyaşı ve gülümseme
Bir dakikanın lafı mı olurdu ki! Sahte ile gerçek, gerçek ile sezgisel, belirsiz ile görünen nasıl da iç içe geçiyordu hayatımızda. Bizse duyguların o geçiş […]
Gelecek mavidir
Kabil toprak rengindedir. Kabil bahtsız bir bahçesidir dünyanın. Paris gridir ve devrimcidir. İstanbul yaban güvercinlerinin rengindedir. O da Paris kadar gridir. Gezi’den sonra buna kedi […]
İmge şairin efsunudur
İmge şaire ait bir tercih değil, şiire ait bir zorunluluktur. Her imgenin bir karşılığı, anlamın yansıtılmasını etkili kılan bir işlevi vardır. İmge şiirsel bir haslettir. […]
Gerçek yalan
Tesellim kendimle ilgilidir: Rüzgârı, sesi, havayı soyut; meleği, periyi, cini somut sandığım ortaokul yıllarımdaki sınıflama mantığımın bir gün hayat tarafından doğrulanacağını bin yıl düşünsem aklıma […]
Biz onların bıraktıkları boşlukta kuşkular içinde çırpınıp dururken…
Onları vefasızlıkla değil, yargılayacaksak farkındalıklarının gelişmemişliğiyle yargılamalıyız. Arkadaşlığın, dostluğun, sırdaş olmanın, önemsemenin ve önemsenmenin değerini bilmedikleri, tadını sindiremedikleri de bu farkındalık vasıflarıyla ilgilidir. […]
“Bakın bize” demenin fotoğrafı
Benim önyargılı olduğumu düşünün, bütün düşüncelerimi bir tarafa itin, fakat çerçevesini verdiğim fotoğrafların aklanması için yeterli değildir bunlar. Her bir organı mutluyum diye bağıran ham […]
Kimi limon satar Balıkpazarı’nda, kimi Tahtakale’de çaycılık eder
Rıfat Ilgaz’ın “haylaz çocukları”… Kimi, içlerinde en “tembeli” nane şekeri ikram eder öğretmenine, kimi küfesinde taşımak ister pazar alışverişini. Eğitim sisteminin “tembel”, “haylaz” diye damgaladığı […]
Şiirde gerçeklik… Kimdir bu Dalgacı Mahmut
Toplumun sanatçıya bakışını yansıtan “artist, türkücü…” gibi hafifseyici adlandırmalara söyleyici aynı hafifseyicilik tonundaki “dalgacı” kavramıyla bir yandan toplumla aynı dili konuşarak onu tiye almakta ve […]
Mahir, Deniz, İbrahim…Anlatılanların bir yanı hep eksik
Onların portreleri çizildi, suretleri tuallere işlendi. Onlar için yüzlerce şiir yazıldı, diziler yapıldı, filmler çekildi. Fakat onların hikâyesi yine de tam olarak anlatıldı diyemeyiz. Neden […]
Nefret sevginin ikiz kardeşi
En fazla en yakınındakinden etkilenir kişi. Kırılışın derinliğini en fazla en yakınındakilerden devşirir. Yaralı bir kalp, parçalanmış bir ruh, durulmayan bir zihin bir parstan daha […]
Enver Gökçe’nin kısa şiirinin uzun tarihi
Prof. Dr. İlhan Başgöz 33 yıl sonra memlekete dönmenin sevincini, gazetecilere Enver Gökçe’nin şiiriyle anlatmıştı. Enver Gökçe, Türkiyem şiirini 1945’te İlhan Başgöz’ün kitaplarından birinin arka […]
şair çünkü onlar
Bir kırılışın iç derinliğinde havasız kalsalar da, hazırlıksız mutlulukların acemi suretiyle etraflarına bir tuhaf baksalar da bütün bir insanlık için yeni toplumsal iklimler, yeni coğrafya […]
Zehri içine akan akrep, alevleri üzerine kapanan ateş…
İster, çünkü bilir; bir kâbusun bıraktığı ürpertiyle, çerçevelenmiş bir diplomanın kıvancı ancak şiirde yer bulabilir kendine. Nankörlüğün ne denli bir zavallılık olduğunu ancak o yansıtabilir […]
Gevar’da bekleyişin yüzünü gördüm granitten bir metanet halinde
Kindarlığın yüzünü de gördüm hürmetin yüzünü de, kırılganlığın yüzünü de gördüm kendinden emin gururun yüzünü de, gecenin elleriyle okşanmış sevginin yüzünü, özlemle örselenmiş arayışın yüzünü […]
Sosyalist partilere mektup… Birleşmek için daha ne beklenecek
Cumhuriyet’in bütün kurumları yıkılmıştır. Medya özgürlüğün sesi olmaktan çıkarılmış, yargı, iktidar sahiplerinin sopası haline gelmiş, Türkiye’nin bağımsızlığıyla yükümlü ordu, iktidar gücünün etkinlik alanı içine çekilmiştir. […]
O metinler miri malı mı, bari yazarlarının adını anın
Herkes bu süreçte yaptığı işin, sarf ettiği emeğin karşılığı belli bir ücret alıyor. Peki bu metinleri oluşturan, yaratan şair ve yazarların suçu ne? […]