Kısaca İtalyan omleti derler frittataya. Ha, bir de şunu derler; frittata omletin tavada değil fırında pişenidir. Biraz daha kalınca olanı, çeşnisi bol olanı filan… Ben yaygara koparan omlet diyorum Frittata’ya.
AŞÇI FOK
NURDAN ÇAKIR TEZGİN
Kısaca İtalyan omleti derler frittataya. Ha, bir de şunu derler; frittata omletin tavada değil fırında pişenidir. Biraz daha kalınca olanı, çeşnisi bol olanı filan…
Tavada pişmez mi, pişer elbette, tava omleti her daim cepte, ne var ki fırında pişince bol sebzeli börek havasında bir lezzet çıkıyor ortaya.
Ben yaygara koparan omlet diyorum frittata için.
Niye yaygara?
Çokça çırpılıp çalkalanarak ev halkının dikkatini çekmesi olabilir mi?
Frittata ile omletin ortak noktada buluştuğu en önemli malzeme yumurta. Bütün yaygara da bu yüzden çıkıyor; yani çırpıp çalkalamayla! Bizim klasik omletimiz ile menemenimiz arasındaki fark ne ise omlet ile frittata farkı odur kanaatimce!
Apicius’un bütün Apicianalarında yumurta en bağlayıcı baş artist olarak antik çağın olmazsa olmaz gıdasıdır. Bugünün şeflerini epeyce terleten Apicius tarifleri en eski omlet ya da firittata olarak günümüz dünyasını şenlendiriyor.
Yumurta gibi bir mucize gıda var elimizde; çağımızda yumurtayla birlikte sonsuz çeşitte malzeme kullanabiliyoruz artık. Apicius’un reçeteleri arasında fungos patina (mantar), lactuca patina (marul), porrum patina (pırasa) gibi çeşitli sebzeler ile deniz ürünleri, hayvan uzuvlarıyla yumurtanın birleşimi gayet net belirtiliyor. (Ne var ki antik çağda olmayan patates, domates, patlıcan, yeşilbiber hariç) Oysa Apicius reçeteleri hiç de masum ve belirgin değildir! Uygulamada fala bakıp hayal gücü zorlamak gastronomi dünyasının gerçeğidir zaten.
Antik dönemden bugüne evrim geçirmiş yumurtanın frittata haline gelecek olursak: frittata omletten öte börek tadında güçlü bir lezzet. Sözü uzatmadan tarife geçelim de karar sizin olsun.
Klasik bir frittata tarifi:
5 Yumurta
Yarım çay bardağı süt
Bir adet kuru soğan
2 Adet orta boy haşlanmış patates
Bir adet yeşilbiber (kırmızı/sarı da olabilir)
4-5parça kuru domates
2-3 Yemek kaşığı peynir
14-15 tane orta irilikte kültür mantarı
Birkaç dal maydanoz
Birkaç dal taze kekik (yoksa bir tatlı kaşığı kuru kekik)
Tuz, karabiber
2-3 kaşık zeytinyağı veya tereyağı
Gelelim hazırlanışına:
1- Kuru soğan minik minik doğranır, tavada zeytinyağıyla kavrulmaya bırakılır.
2- Mantarlar ve yeşilbiber istenilen boyutta doğranıp kavrulmakta olan soğanlara ilave edilir.
3- Haşlanmış patatesler de soyulup istenilen boyutta, tercihen tavla zarı boyutunda doğranıp mantarların üzerine bırakılır.
4- Bütün bu malzemeye taze ya da kuru kekik yaprakları, tuz, karabiber ve sıcak suda biraz bekletilmiş kuru domatesler eklenir. Bir iki karıştırıp ocaktan indirilir. Soğumaya bırakılır.
5- Diğer tarafta, yumurtalar çukur bir kaba kırılır, tuzu karabiberi de eklenip iyice çırpılır. Çırpılan yumurtalara kıyılmış maydanoz, süt ve rende ya da doğranmış peynir ilave edilir. Bu sırada fırın 180 derece ısıtılır. (Geniş ve kapaklı bir tava da olabilir.)
6- Tavada soğumakta olan mantarlı patatesli sebze sotesinin üzerine çırpılmış yumurtanın bir kısmı dökülüp karıştırılır, bu karışım uygun bir fırın kabına aktarılıp yayılır. Kalan yumurtanın tamamı kabın üzerine dökülüp fırında 20-25 dakika kadar pişirilir. Arzu eden bu aşamada biraz daha peynir rendesi ekleyebilir.
7- İyice kızaran frittata fırından çıkarılır, kek gibi dilimlenerek servis edilir. Sıcak ya da ılık olarak yenir.
Genel yöntem belli, yumurta ve soğan başrolde. Yardımcı unsur genellikle patates ve baharat… Girit usulü Sugato yaygın olarak en bilinen omlet türü. (Sugato: Patatesli Yumurta).
Frittatanın diğer tatlandırıcıları değişken. Roka, pazı, ıspanak, sarımsak, bezelye, karnabahar, kuşkonmaz, enginar kabak ve de havuçlusunu bile yapabiliyoruz. Diyorum ya zengin bir yumurta yemeği bu. Adı ne olursa olsun, eminim benzerlerini zaten yapmaktasınız, hatırlatayım dedim!
Afiyetle…
PAYLAŞMAK İÇİN