Cumhuriyet gazetesi’nin karikatür sanatıyla imtihanı

Gazetenin içler acısı gerekçesine bakar mısınız? Yarışmaya, yaklaşık bin üyeli karikatürcü ordusuna sahip bir meslek örgütünün yalnızca 14 çizeri ilgi gösterip eser, çalışma göndermiş. Demek ki Türk karikatürünün usta ve yetkin çizerlerinin tamamına yakını güvenmemiş, gazete yönetimine sırtını dönmüş.

KÖKSAL ÇİFTÇİ

Cumhuriyet Gazetesi geçtiğimiz günlerde 76. Yunus Nadi Ödülleri’nin sonuçlandığını, fotoğraf, roman, şiir, öykü, sosyal bilimler araştırması dalında eser sahiplerine ödüller verildiğini, karikatür dalında ise ödüle değer eser bulunamadığından ödül verilemediğini birinci sayfasından duyurmuştu.

Cumhuriyet Gazetesi, ödül haberini yeni jürinin kararını ilave ederek verdi.

Pek çok karikatürcü bu tavrı haksız, hatta aşağılayıcı buldu. Hemen hepsinin duyarlılığına katılmama karşın biz karikatürcüleri defalarca hayal kırıklığına uğratmış olan Cumhuriyet Gazetesi’ni eleştiren bir yazı kaleme almayı düşünmüyordum.

Sonra fikrimi değiştirdim. Fazla umutlu olmamakla birlikte eski göz ağrımız Cumhuriyet’e belki bir yararım, katkım olur, yaptıkları yanlıştan dönerler umuduyla bilgisayar başına geçtim.

Gazetenin içler acısı gerekçesi

Gazetenin içler acısı gerekçesine bakar mısınız?

Yarışmaya, yaklaşık bin üyeli karikatürcü ordusuna sahip bir meslek örgütünün yalnızca 14 çizeri ilgi gösterip eser, çalışma göndermiş. Demek ki adını bilmediğimiz bu 14 çizerin tamamı -işlerinin ödüle değer görülmediğine bakarak söylüyorum- karikatüre yeni başlamış amatör kardeşlerimiz. Bir başka deyişle Türk karikatürünün usta ve yetkin çizerlerinin tamamına yakını güvenmemiş, gazete yönetimine sırtını dönmüş.

Yaşım tutuyor, anımsıyorum, Uğur Mumcu, İlhan Selçuk, Turhan Selçuk, Oktay Akbal, Ali Sirmen, Ali Ulvi, Ahmet Taner Kışlalı gibi aydınlanmacı kadro başta olmak üzere saldırıya uğrayan tüm gazete yazarları, çizerleri ve mutfak yönetimi 12 Mart, 12 Eylül gibi en ağır dönemleri, amatör profesyonel ayrımı olmaksızın Türk karikatürcülerinin tümüyle dayanışma içinde, omuz omuza atlatmış, tarih yazmıştı. Arşivler tanıktır, bakınca görülecektir ki eli kalem tutan hemen tüm karikatürcüler Cumhuriyet’in yanındaydı.

Yeni yönetim neden şapkasını önüne koyup, çevresinde söylenenlere kulak kabartıp “Nerede hata yapıyoruz?” diye düşünmez? Şundan emin olunuz, göreceksiniz, eğer gazete yönetimi gömdüğü kumdan kafasını çıkarıp etrafına bakmamayı sürdürürse, gelecek yıl bu 14 kişiyi de bulamayacaktır.

Görmüyorlar mı bunu; anlaşılmaz ayak diremeleri, kendilerinden çok adını kullandıkları gazetenin kurucusu Yunus Nadi’yi itibarsızlaştırmaktadır.

Bir dönemin usta çizerlerini yarışmaya özendiren ve katılımlarını sağlayan Cumhuriyet’in eski jüri üyeleri. Soldan sağa: Semih Balcıoğlu, Tan Oral, Kamil Masaracı, Ferit Öngören ve Turhan Selçuk.

Konuya dışarıdan bakan dostlarımız haklı olarak “Bir hata olunca ortaya çıkıyor, atıp tutuyorsunuz, madem bunun böyle olacağını önceden seziyor, görüyordunuz, gazeteyi zamanlıca neden uyarmadınız?” diye sorabilir. Son on yıldır gazete yönetimine şu veya bu değerli yöneticileri aracılığıyla kazanın gelmekte olduğunu kanıtlarıyla ilettik. Gazetenin üç maymunu oynamakta ısrarlı olduğunu görünce endişelerimizi kaleme aldık, hem Cumhuriyet Gazetesi Vakfı’na, hem de sosyal medya aracılığıyla kamunun dikkatine sunduk.

Sözü uzatmadan o metni aşağıya alıp takdirlerinize sunarak yazıyı bitiriyorum.

Karikatürcülerin Cumhuriyet’e uyarı mektubu

“Cumhuriyet Vakfı’na ve Kamuoyuna…

“Son yıllarda üyelerinin hakkını savunmaktan uzak, birleştirici olması gerekirken tam tersine ayrıştıran Karikatürcüler Derneği yönetiminin Yunus Nadi Ödülleri’ne de el attığını görüyoruz. Dernek yönetiminin, yakın geçmişte gözaltına alınan veya tutuklanan Cumhuriyet gazetesi çizerlerinin ve dernek üyelerinin hiçbirine sahip çıkmadığı açık bir gerçek… İlkelerinden gittikçe uzaklaşan Karikatürcüler Derneği yönetimi; ‘Sizin bilmediğiniz şeyler var!’ bahanesiyle çizer meslektaşlarına yapılan hukuksuzlukları adeta onaylayan bir kurum haline dönüşmüş durumda.

“Yolsuzluk davasından yargılanan ve karikatürcü olmayan bir kişinin ‘Yunus Nadi Karikatür Ödülü’ seçici kurulunda yer almasını büyük bir skandal olarak değerlendiriyoruz. Zira, gerçek bir karikatürcünün yolsuzluk davasından yargılan(a)mayacağı, yargılansa bile bu süreçte kuruma zarar gelmemesi için istifa etmesini bilecek kadar onurlu davranacağı kanısındayız.

“Cumhuriyet gazetesinde uzun yıllar çalışmış çizerlerin gazeteyle yolları ayrılınca, dernek yönetiminin ve destekçilerinin onlardan boşalan yerleri pervasızca doldurduklarını gözlemliyoruz. Söz konusu ‘liyakatsizlik’ durumunun karikatür camiasında da kendini göstermesi umutsuzluğa yol açıyor, şaibeleri inanılır kılıyor. Yaşananlar; içinde bulunduğumuz olumsuz süreci meşrulaştıran çıkar gruplarıyla mücadele etmenin ne kadar zor olduğunu bizlere zaten çeşitli örneklerle göstermiştir. Uluslararası alanda başarı kazanan ama yönetim yanlısı olmayan çizerlerin dernek yönetimince yok sayıldığı da bilinen başka bir gerçektir. Cumhuriyet gazetesi aldığı kararla, bu anlayışa da hizmet etmiş olmaktadır.

“Varlığını bilime, sanata ve Kurtuluş Savaşı’na adamış, ‘Yunus Nadi’ gibi emsal bir kişiliğin, aynı değerlere sahip kişilerce temsil edilmesi gerektiğine inanıyor ve Cumhuriyet yönetiminin aldığı ‘jüri üyeliği’ kararını tekrar gözden geçirmesini bir zorunluluk olarak görüyoruz. Dahası; gerçek karikatür emekçilerini, başta ‘Yunus Nadi Karikatür Ödülü’ olmak üzere, şaibeli kişilerin yer aldığı tüm yarışmaları protestoya davet ediyoruz.

“Saygılarımızla.

“Gerçek Karikatür Emekçileri.

“Bildiriye destek veren karikatürcüler (A-Z):

“Akan Kor, Ali Fuat Süer, Ali Olgun, Ali Raşit Karakılıç, Arif Efendiler, Arman Salepçi, Asaf Budak, Aslı Alpar, Asuman Küçükkantarcılar, Ateş Benice, Atilla Atala, Atilla Yakşi, Bülent Okutan, Cafer Yıldırım, Coşkun Göle, Deniz Dokgöz, Emre Ulaş, Emre Yılmaz, Ercan Akyol, Erdoğan Karayel, Ergin Asyalı, Ergun Akleman, Fatih Erdoğan, Feridun Demir, Hakan Derman, Halis Dokgöz, Harun Yavruoğlu, Hayati Boyacıoğlu, Haydar Işık, Hicabi Demirci, Hikmet Aksoy, Hüseyin Çakmak (KKTC Karikatürcüler Der. Gen. Sekreteri), İbrahim Ormancı (Mizahçı), İlkin Deniz, İ. Serdar Sayar, Köksal Çiftçi, Lütfü Acun (Mizah Yazarı), Mehmet Dal, Mehmet Gölebatmaz, Mehmet Saygın, Mehmet Karaman, Muammer Olcay, Murat İlhan, Murat Kürüz, Necati Derya, Necmi Yalçın, Nergis Kul, Nurettin İkizler, Nuri Kurtcebe, Özgün Uysal, Sadık Üçok, Sait Munzur, Sertaç Ürer, Servet Gürel, Siyami Yozgat, Sönmez Yanardağ, Süleyman Gök, Tarık Tolunay, Turgay Tüysüz, Turgut Çeviker (Karikatür Tarihçisi), Turgut Demir, Uğur Durak, Yakup Kamer, Yusuf Akıncı, Zeki Bulut.”

PAYLAŞMANIZ İÇİN