ABDULLAH KÖKTÜRK
abdullahkokturk@gmail.com
Haziran sonunda yapılan OYAK Genel Kurulu’nda nemaların geçen seneye göre yarı yarıya düşmesi ve bunun sonucunda OYAK’dan maaş alan emekli üyelerin maaşlarında yüzde 35’e yakın düşüş olması OYAK üyesi subay, astsubay ve uzmanlarda büyük bir infial yarattı.
Tepkinin en büyük sebebi olarak, maaşlardaki bu düşüşün OYAK’ın kaynaklarının Demirören grubuna aktarılması gösteriliyor. OYAK sene başında Demirören Grubu’ndan TOTAL ve Moil’i 450 milyon dolara almıştı. Ancak TOTAL’in isim hakkının alındığı söylenmesine rağmen, gerçekte; TOTAL’in isim hakkı 2020 sonunda dolacak ve bu maksatla OYAK tarafından Güzel Enerji adında bir şirket kurulmuş durumda. Alınan gerçekte birkaç Moil işletmesi ve TOTAL’in elinde bulundurduğu akaryakıt satış lisansı. Bu lisansın da bugünkü değeri, EPDK sitesine göre tüm ödemelerle birlikte 100 bin doları bile bulmuyor.
ASKERİN PARASINI DEMİRÖREN’E PEŞKEŞ ÇEKMİŞLER
Demirören Grubu, Doğan Yayın Holding’i iktidarın isteği ile alıp yandaş hale getirmek için Ziraat Bankası’ndan 700 milyon dolar kredi kullanmış ve bunu ödeyemiyordu. Çünkü artık yandaş kanallar yeteri kadar izlenmemekte ve yandaş gazeteler bedava dağıtılmalarına rağmen gittikçe daha da az okunmaktaydı. Hükümetin baskısı ile OYAK yönetimine, gerçek değerinde olmayan TOTAL’i 450 milyon dolara aldırması ve Demirören’in bankalara borcunun askerin alın teri paraları ile kapatılması askerin ağrına gitmişti.. Tepki büyümeye devam ediyordu.
OYAK, ADIM ADIM OY-AK HALİNE GETİRİLDİ
Herşey 2016 yılında 16 yıldır Genel Müdür koltuğunda oturan Çoşkun Ulusoy’un istifa ettirilerek yerine AKP’li Süleyman Savaş Erdem’in getirilmesi ile başladı.
Peşinden 2016 yılı OYAK Genel Kurulu’nda önemli bir karar alındı. Bu kararda “dünyada oluşan fırsatlar konjonktürü sebebiyle” OYAK tarafından şirket ve varlık alımları yapılırken, OYAK’ın bu fırsatları gecikmeden değerlendirebilmesi için belli limitler dahilinde Olağan ve Olağanüstü Genel Kurul Kararına gerek kalmadan OYAK Yönetim Kuruluna yetki verildi.
Bundan önce yatırım kararlarına Genel Kurulda karar veriliyordu. Bu kararla, yatırım kararlarının kolay kontrol edilebilecek 7 kişilik yönetim kuruluna verilmesi ile planın ilk adımı atılmış oldu. Kararın içeriğine bakıldığında, yurt içinde 500 milyon TL, yurt dışında ise 300 milyon ABD Dolarını aşan şirket hisse yatırım / satış kararlarının Olağan ya da Olağanüstü Genel Kurul kararı yerine Yönetim Kurulu kararı ile yapılmasının kabul edildiği görülmektedir.
Yönetim Kurulunun alım satımlara yönelik bu yetkisinin parasal sınırı 2017 ve 2018 Yılı Genel Kurulunda yükseltilmiştir. Bir önceki Genel Kurulda yurt içi 500 milyon TL, yurt dışı 300 milyon dolar olan Yönetim Kurulu Yetki Sınırı, Kurum Net Varlığının% 20’sine 2018 de ise % 30’una çıkarılmıştır
Özetle bundan böyle, Yönetim Kurulu Genel Kurula danışmadan 2 milyar dolarlık alım ve satım gerçekleştirebilmektedir.
OYAK PARASI İLE BATIK ŞİRKETLER ALINIYOR
Yönetim Kurulu tarafından ele geçirilen bu hak üyelerin zararına olacak şekilde, önce Emlak Konut GYO’nun elindeki batık arsaların alımında kullanılmıştır. Ankara’ya 37 km uzaklıkta olan Ballıkuyumcu mevkinde 1,9 milyon metrekare, Yalova’da 1,45 milyon metrekare ve Urla’da 367 bin metrekare arsaya yaklaşık 300 milyon dolar ödenerek, inşaat sektöründeki kriz yüzünden zorda olan hükümet kontrolündeki Emlak GYO’ya nakit akışı sağlanmıştır.
Yetki, 2019 yılı içinde bu sefer, en karlı olan çimento sektörünün yüzde 40’nın hükümet yandaşı bir şirkete satılması ve gelen para ile bir Portekiz şirketinin Afrika’daki bir çimento fabrikasına aktarılmasında kullanılmıştır.
OYAK’TA KARARLAR NASIL ALINIYOR?
Alım satım yetkisini ele geçiren OYAK Yönetim Kurulu7 kişiden oluşmaktadır. Bu 7 kişinin 3’ü TSK’da görevli asker, 4’ü sivildir.
Bu 3 askerin seçimi Genel Kurul tarafından yapılır. Ancak seçilecek adaylar Milli Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı tarafından belirlenir. Milli Savunma Bakanı 4 asker aday belirler, 2’si seçilir. Genel Kurmay Başkanı 2 asker aday belirler, 1 tanesi seçilir. Yani 3 adayın 2’sini hükümet belirler.
Diğer 4 sivil üyeyi ise yine hükümet kotrolünde olan, Milli Savunma ve Maliye Bakanları ile Sayıştay, Umumi Murakebe Heyeti, Ticaret Odaları, Ticaret Borsaları Birliği ve Türk Bankalar Birliği İdare Heyetleri başkanlarından oluşan bir heyet seçmektedir. Yönetim Kurulu Başkanını da bu heyet seçer.
OYAK ÜYESİ ASKERLER NE İSTİYOR?
OYAK üyesi askerler nemanın sene içinde şirketlerin karlılığına bağlı olarak yükselebileceği gibi, düşebileceğini de biliyorlar. Ancak 2019 yılı nemasının düşük oluşmasında Yönetim Kurulu’nun hükümet zoru ile almış olduğu yanlış yatırım kararlarının rolü olduğunu düşünüyorlar.
OYAK üyeleri öncelikle Demirören’e verilen bu 450 milyon doların kuruşu kuruşuna üyelere izah edilmesini ve kurum zarara uğratıldı ise bunun Yönetim Kurulu’ndan sorulmasını ve gerekirse bu alımın iptal edilmesini talep ediyorlar.
Diğer bir talep ise, 2016 dan başlayarak 7 kişilik yönetim kuruluna verilmiş bulunan yatırım, alım/satım yetkisinin tekrar Genel Kurula iadesi.
OYAK BİNASI ÖNÜNDEKİ EYLEME VALİLİK İZİN VERMEDİ
OYAK üyeleri seslerini duyurmak üzere Facebook’da toplamda 120 bin üyeye ulaşan gruplar kurdular. Paylaşımları ile OYAK yönetiminden hesap soruyorlar. Tweeter da yapılan bir hasthag çalışması ile #oyakyönetimiistifa hasthag’ı tred topic oldu.
8 Temmuz günü OYAK binası önünde yapmak istedikleri eyleme Ankara Valili tarafından corona önlemleri gerekçe gösterilerek izin verilmedi.
Sonuç olarak, hükümet askerin parasına el atmakla yanlış yapmış gözüküyor. Ancak nihai sonucu aileleri ile 2 milyonu geçen 430 bin OYAK üyesinin göstereceği tepkiler belirleyecek.
