Bir örgüt ustası: Talat Paşa
Yurtdışına çıkmaya en güç ikna edilen, Talat Paşa olmuştu. Hep böyleydi Talat. 31 Mart’ta da yurtdışına kaçmayı reddetmiş, Dr. Nazım ile Şehzadebaşı’nda bir evde saklanmıştı. […]
Tarih-Toplum
Unutturulmaya Çalışılan Bir Türk İmparatorluğu: Hazarlar
Bilgiler ışığında, çok büyük bir tartışma konusu olmakla ve tarihin yeniden yazılması gerektirecek değin önem içermekle birlikte, Doğu Avrupa’nın ve bugün yaşayan Musevilerin çoğunluğunun bu […]
Kore’de Ödenen Bedel
Demokrat Parti’nin ABD’ye yakınlaşma politikaları uğruna binlerce gencimizi dünyanın öteki ucunda bizimle hiçbir ilgisi olmayan bu savaşta kanlı cephelere sürmesinin acı hikayesidir Kore Savaşı […]
Bir Komünist Devrimci’nin Trajedisi: Dr. Hikmet Kıvılcımlı
Türkiye’de tarihsel maddecilik denince ilk akla gelen düşün adamı, devrimci örgütçü, Dr. Hikmet Kıvılcımlı bugünlerde 50. Ölüm Yıldönümü’nde anılıyor. DR. ABDULLAH KÖKTÜRK 1902 yılında […]
Muhteşem Divriği’den Yükselen Uygarlık: Mengücekler
İşte uygarlık denilen kavram, sıradan bir Anadolu kentine çağının en görkemli ve sanatsal anıtını, bir “kadın sultan” buyruğuyla dikebilme gücüdür. Anadolu Türk uygarlığı baş yapıtını […]
Manastır’daydım, Mustafa Kemal ve Resneli Niyazi’nin Askeri İdadisi’ni ziyaret ettim
I. Meşrutiyet’i ilan ettirerek modern Türkiye’nin yolunu açmış bir vatan evladını, Resneli Niyazi’yi unutulmaya terk etmenin, yaptırdığı Hükumet Konağı’na tek çivi çakmadan zamanın insafına bırakmanın, […]
26 Eylül, Türkçe’nin İlk Kurultayı
Dil devrimi de öteki devrimler gibi bilindik çevrelerce yozlaştırıldı, eski dil yeniden egemen kılınmaya çalışıldı. Dilimizin ulusal doğrultudaki gelişmesi, tutucuların ve 12 Eylül askeri yönetiminin […]
Kabilecilikten mahalle baskısına milliyetçiliğin antropolojik kökeni
Vatan toprağı, ilkel kabilelerin kabile arazilerinin tersine, kimisi için bol rant getirecek arsa ve emlak olurken kimisi için maaşının çoğunu kirasını ödemek için kullanacağı bir […]
Osmanlı’da Bir Gözlemevi Öyküsü
Şark toplumlarının yazgısından olacak, yine gericilik bilime üstün gelmiş; şeyhülislâm saray çevresinin de desteğini alıp padişahı rasathanenin “günah” olduğu yolunda doldurmaya ve korkutmaya başlamıştı […]
Yılmaz Güney ve Arkadaş Filmi
Emperyalizm insanların bilinçlerini esir alırken bir yığın silahla hücuma geçer. Halkı geleneksel bağlarından koparır. Değer ölçülerini parçalar. Ahlâksızlık ahlâk olur. Namussuzluk namus olur.” (Yılmaz Güney) […]
Bir Zamanlar Öğretmenlerin TÖB-DER’i Vardı
Şubat 1963’te Ankara Tandoğan Meydanında düzenlenen ve 14.600 öğretmenin katıldığı mitingin büyük etkisi olmuş, Milli Eğitim Bakanı Şevket Ratip Hatipoğlu istifa etmiş, öğretmenlerin bazı özlük […]
Devrimden Sonra
Türkiye’yi yaşadığı sorunlardan çıkartacak olan ne seçim, ne yeni anayasa, ne de iktidarın değişmesidir. Ülkeye yeni heyecan verecek olan devrimci durumdur. Türkiye ancak bir devrim […]
Ayasofya kilise olmalı
“Küffarın” kilisesinde imamlık yapmak ne kadar saçmaysa, o imamın yine “küffarın” buluşu internetten fetva vermesi de o kadar saçmadır. Doğrusu Ayasofya’nın yeniden kilise olarak hizmete […]
Osmanlının Talibanı Kadızâdeliler
Kadızâdeliler, İstanbul’da ve dışında ne kadar tekke varsa ortadan kaldırmak için, -bunun dinin gereği olduğunu da yayarak- halkı desteğe çağırdı. Amaçları tekkeleri yıktıktan sonra şeyh […]
Bir Narsistin Tahlili: Mehmet Ali Ağca
Bir insanın bu kadar çılgınca hayallerle hem Tanrı imgesine karşı içinde beliren düşmanlığını bastırabilmesi ve hem de narsisizmini, dış dünyanın her türlü dayatmasına karşın bu […]
Jaurès’i Anmak
Balkanlar’da Türklere yönelik katliamlarını kınayan Jaurès II. Meşrutiyet döneminde Türk aydınlarınca bir “hürriyet kahramanı” olarak görülmüş ve ölüm haberini alan Osmanlı Meclis-i Mebusan’ı 2 Ağustos […]
Kölelerin Özgürleştirilmesinde Lincoln ve Tolstoy Yöntemi
Kuzey ve Güney eyaletleri arasında dört yıl süren Amerikan İç Savaşı gerçekten de köleleri özgürleştirmek için mi yapılmıştı? Marks, neden Güney’deki köleliğin feodalizme değil kapitalizme […]
Dersim Olaylarından Önce Tunçeli Vardı!
Elaziz Halkevinin çıkardığı Altan dergisinin 22 Nisan 1936 tarihli 15. sayısında yer alan bir yazı ilgimi çekti. Cemil ATAÇ adlı yazarın yazısında “Tunceli” adının Dersim […]
Ağrı biliyor mu bilmiyorum ama ona aşkımı haykırdığım günler var
Iğdır’da yaşanan sevdalar da Ağrı Dağı’na benziyor. Kibrit kutusunda gençlerin mektuplaştığı dönemlerde, “Ağrı şahidim olsun, onun heybeti gibi bu aşk bitmeyecek” diye yemin edilirdi. Ağrı […]
‘Güler Yüzlü Sosyalizm’in Unutulmazı: Mehmet Ali Aybar
Entelektüelliği, centilmen ve beyefendi tavrı, namuslu kişiliği ile taraflı tarafsız herkesin takdirini kazanmış; “güler yüzlü sosyalizm” düşüncesiyle de Türkiye sol hareketinin halka benimsetilmesinde çok etkili […]
Reşad Ekrem Koçu ve İstanbul Ansiklopedisi
Koçu’nun çalışması, İstanbul’la ilgili en büyük ve önemli ansiklopedidir. İstanbul’la uzaktan yakından ilgili her şey, bir biçimde kentle bağlantılandırılmış bir öznellik ve kişisellik içerse de […]
Kazdağı’nın Homer’i İskender Azatoğlu
O bu toprakların yüzyıllar öncesinden gelen “sözlü anlatıcılık” geleneğinin çağdaş ve belki de son örneği idi. Dede Korkut gibi, Homer gibi bizleri etrafına toplar ve […]
Anıt Kent: İstanbul
İstanbul tarihsel kent yapısı ve dokusuyla; salt taş, tuğla, çelik ve ağaçtan oluşmuş bir karmaşa değildir. Tersine, İstanbul malzemeyi aşan, doğrudan doğruya bir ruh halinin […]
Bu Toprakların Şarabı
‘Eskiden bunun bin mislini mezbelelerinde gizli gizli içerek türlü fesatlıklar yapan sahtekarlar vardı. Ben o sahtekarlardan değilim. Milletimin yükselişi şerefine içiyorum’ ( Atatürk) “Mescidde […]
Mağaralarımızı terk edip çağımıza dönme zamanı
Bizim namusu anlama şeklimizin değişme zamanı gelmiştir, hatta geçmiştir. Bir düşünsenize, biz hala orta çağda ya da hatta ilk çağlarda yaşayan insanlar olarak hayatımızı devam […]
Zıllullah: Allah’ın gölgesi olarak padişah
Bizim coğrafyamızda, padişahlar ve sultanlar kendilerini kutsallaştırarak, kendilerini tanrı ile bir tutarak, yönetimlerini mutlak ve sorgulanmaz kılmak isterler. Egemenliğin kaynağının dinin kutsallığında aranmasının nedeni bu […]
Sedat Simavi’den Sedat Peker’e gazetecilik
Harf Devrimi’nde yumuşak geçiş önerilerini reddeden Mustafa Kemal, yeni harflerin tereddüt edilmeden derhal uygulamaya sokulması emrini verir. Bu, gazeteler için felaket demektir; herkes tiraj kaybı […]
Fatih Sultan Mehmed’in Şarapla Yıkanmış Şiirleri
Şiirlerinde, İstanbul kalelerinin üstünde ve yıldızlı gök altında, Marmara’nın mavi sularına bakıp ağlar, ruhu güzelliklerini, güzel sevgilileri anar, arar; içi duyguyla, istekle, aşkla doludur. Harabatlarda […]
Hangi yanıma dönsem bir uzaklık kokusu
Dağını kaybetmiş bir tayın ürpertisi aklımı karıştırıyor. İnsanın kanına çakıl taşları yerleştiren, ayrılık ve sınır getiren bu savaş, hasret çekenler için bir iç kanaması… Bin […]
Bir semavere benzeyen od salınmış yürek
1936’da Erivan’dan Türkiye’ye geçen anneanneme Iğdır’da bir bahçe verilmiş. İstihkâm hakkı istiyor musun diye sormuşlar, “istemiyorum” demiş. Komşusu bağın yarısını kendi bahçesine katınca şikâyet etmiş. […]
Savulun Demokrasi Geliyor! – Kısa Demokrat Parti Tarihi
Milletsiz bir devlet yoktur olamaz Eğri bakan aradığın bulamaz Hiçbir parti ebediyen kalamaz Şikayet yok, nihayet var bu yolda AV. CEM BAYINDIR Çok Partili […]
Alman Köylü Savaşı’nda komünist Münzer burjuva Luther’e karşı
Bir tarafta, işler çığırından çıkınca ateşli bir şekilde giriştiği başkaldırıdan burjuvazi yararına çark edip saf değiştiren Luther; diğer tarafta, komün isteyen devrimci köylülerin önünde sonuna […]
Matrakçı Nasuh’un rengarenk dünyası
Aynı zamanda iyi bir savaşçı olan Nasuh, Mısır’da silah ve mızrak atma yarışlarında birinci olmuş, hiç kimse onu yenememiştir. Matrak denilen oyundan sonra Kanuni Sultan […]
Biz onların bıraktıkları boşlukta kuşkular içinde çırpınıp dururken…
Onları vefasızlıkla değil, yargılayacaksak farkındalıklarının gelişmemişliğiyle yargılamalıyız. Arkadaşlığın, dostluğun, sırdaş olmanın, önemsemenin ve önemsenmenin değerini bilmedikleri, tadını sindiremedikleri de bu farkındalık vasıflarıyla ilgilidir. […]