Felaket anında liderlerin sakin kalıp, doğru stratejiler belirleyip insanları panik havasından kurtarması ve onlara moral vermesi gerekir. Ancak, AKP liderliği o kadar şaşkın durumda ki, her olayda felaket bölgesine gidilip insanların başına çay atılıyor.
Dr. ABDULLAH KÖKTÜRK
29 Temmuz günü önce Marmaris’te daha sonra Manavgat ve Bodrum başta olmak üzere birçok yerde başlayan yangınlar hepimizin içini yaktı. Sadece ormanlar yanmadı. Çevredeki yerleşim yerlerindeki evler, küçük ve büyükbaş hayvanlar, kaplumbağalar, sincaplar, yaban eşekleri gibi birçok canlı da yandı.
Yangınların nasıl çıktığı hakkında hala kesin bir delil bulunup açıklanmasa da, kesin olan yangın ihbar, alarm ve mücadele yöntemleri konusunda aciz kalındığı görüldü. Daha önceki orman yangınlarında kullanılan yangın uçaklarının THK’nın çökertilmesiyle kullanılamaz hale gelmiş olması ve Türkiye’nin elinde yangın uçağı bulunmaması büyük bir yönetim zafiyeti.
Yangın ihbar ve alarm sistemleri kurulmalı
2008 yılından beri çeşitli üniversitelerde Temel ve ileri Yangınla Mücadele dersleri veren ve bu konularda eğiticilerin eğiticisi sertifikası sahibi olarak, önceliğin yangının oluşmasını önlemek olduğunu söyleyebilirim. Bunun için ormanın çoğu yerlerine girişlerin belli dönemlerde sınırlandırılması, ormanda ateş yakmanın önlenmesi, ormanda piknik yapanların başta cam şişe olmak üzere çöplerini ormanda bırakmamalarının sağlanması gibi birçok önlem alınabilir. Ancak bu yangınlarda, orman bölgesinden geçen elektrik hatlarının sıcaktan gevşeyerek birbirine temas etmesinin yol açtığı arkların alev almasının önemli bir etken olduğu görülmekte. Öncelikle elektrik hatlarının bakımlarının yapılması, gerekirse yer altına alınmaları gerekmektedir.
Yangında ikinci öncelikli konu yangının başlar başlamaz haber alınmasıdır. Ne kadar çabuk tespit edilirse yangının söndürülmesi o kadar kolay olur. Türkiye’de orman yangınları için halen yetersiz sayıda insanlı yangın kuleleri kullanılmaktadır. Ormanlarımız bir an önce dumana ve aleve duyarlı yangın sensörleri ile donatılmalıdır.
Yangınla etkin mücadele yöntemleri kullanılmalıdır
Türkiye’de ormanların çoğu denize yakın bölgelerdedir. Orman yangınları ile mücadelede yangın uçakları ve helikopterlerinin kullanılması önemlidir. Orman yangınlarında deneyimli THK ideolojik sebepler ile AKP tarafından pasif duruma getirilmiştir. THK elindeki yangın uçakları bakımsızlıktan uçamaz durumdadır. Ya bir an önce THK elindeki uçaklar faal hala getirilip eskiden olduğu gibi orman yangınlarında etkin duruma getirilmeli veya THK tamamen kapatılarak afetler için kurulmuş olan AFAD alınacak yangın uçakları ile orman yangınlarında da yetkinleştirilmelidir.
Yangınla mücadele yöntemleri çok gelişti. Örneğin, artık yangın söndürme topları var. Yangın söndürme yeteneği bulunmayan normal helikopterlerden atılabilecek bu toplardan binlerce tedarik edilip, yangın bölgesinde bilhassa yangın başlangıcında etkili bir şekilde kullanılabilir.
Marmaris’te yangınla mücadelede askeri birliklerin kullanılmamış olması anlaşılır değildir
AKP öncesi tüm felaketlerde askerin kullanılması alışılmış bir görüntü idi. AKP döneminde askeri birlikler ile işbirliği yapılması iktidarın istemediği bir şey olmuştur. Oysa ki Marmaris Aksaz’da yüksek düzeyde yangın eğitimi almış askeri gemi personeli olduğu gibi, askerin yine gelişmiş bir itfaiye teşkilatı vardır. Ayrıca askeri gemiler yüksek güçlü yangın pompalarına sahiptir. Yangın mahalline uygun bir yere demirleyip, yangınla mücadeleye başlayabilirler. Bölgede deniz kuvvetlerinin elinde birçok bot da bulunuyor. Bu botlarla bölgeden tahliye de yapılabilirdi. Jet skilerin hortum taşıdığı, balıkçı motorlarının tahliye yaptığı felaket bölgesinde Deniz Kuvvetleri gemilerini ve botlarını kullanabilirdi.
Yangınla mücadele disiplin ve otorite gerektirir. Sivil vatandaşlar kendi imkânları ile mücadele etmektedirler. Oysa ki, Antalya, Manavgat’taki yangınlarda kara birlikleri daha önce olduğu gibi kullanılabilir, sivil gönüllüleri de organize edebilirler. AKP nedendir bilinmez TSK ile vatandaşın bir araya gelmesini istememektedir. TSK elindeki eğitilmiş personeli ve teçhizatı ile orman yangınlarında kullanılabilir.
Bu yazının yazıldığı saatlerde yani yangının başlamasının beşinci gününde MSB açıklama yaparak 400 personelin yangınla mücadeleye başladığını açıkladı. Yine beş gündür üzerinde oluşan baskı ile EGM elindeki TOMA’ların bir bölümünü yangınla mücadelede kullanmaya başladı.
Milletin kafasına çay atmayı bırakın
AKP yönetimi bu yangın felaketinde o kadar basiretsiz davrandı ve devleti o kadar aciz gösterdi ki, insanlar kendi imkânları ile yangınla mücadeleye giriştiler, yetmediği yerde de yurt dışından yardım talebinde bulundular. İktidar yangını bölücü örgütün çıkardığı söylemine sağlam deliller bulamayınca, “Help Turkey” paylaşımı yapanları bölücülükle suçlamaya başladı.
Felaket anında liderlerin sakin kalıp, doğru stratejiler belirleyip insanları panik havasından kurtarması ve onlara moral vermesi gerekir. Ancak, AKP liderliği o kadar şaşkın durumda ki, her olayda felaket bölgesine gidilip insanların başına çay atılıyor. Türkiye’nin başına gelmiş olan en büyük felaket olan AKP, neredeyse Akpartea’ye dönüşmüş durumda. Bu yangın felaketinde de Marmaris’e gidilip, bölgeden toplanılan çoğu kamu görevlisi olan vatandaşların üzerine çay atılması bardağı taşırdı. Felakete uğramış insanların moralini de bozan bu uygulamadan bir an önce vaz geçilmelidir.