Karantinada Karantinalı Despina!

Bir de Attila İlhan’ın “Karantinalı Despina”sı var. İşgal altındaki İzmir’in şiiridir bu. Timur Selçuk’un notaları ve sesiyle belleğimize “mıh” gibi çakılan şarkıda anlatılan, çapkın şantöz Despina’nın yasak aşk hikâyesidir. Dolayısıyla Muammer Bey’in de …. Muammer Bey de kim, diyecek olursanız sıkı durun! Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın özbeöz babasıdır.

SAMİ GÜNAL
samigunal@hotmail.com

Karantina, bulaşıcı bir hastalığın olduğu bir yerden gelen kişileri veya eşyaları geçici olarak ayırma biçiminde alınan önlemin adıdır.

Ülkemizde tarihi olmayan bir istisnai olgu yok gibidir. Vebalar da kendi tarihlerini oluşturacak kadar uğrak yeri yapmıştır Anadolu’yu. Karantina, aynı zamanda İzmir’de Konak ilçesine bağlı bir semtin de adıdır. Semt, adını bundan yaklaşık iki asır önceki veba salgınını önlemek için orada kurulan “Karantina” isimli tedavi merkezinden alır. Biz de hani delikanlılıktaki avarelik günlerimizde az turalamamıştık ara sokaklarında.

Ayrıca İzmir Urla’da “Karantina Adası” bulunmaktadır. O zamanlar veba, kolera gibi yaygın olan bulaşıcı hastalıklarla mücadele için kurulan hastaneden adını alır bu ada.

Bir de Attila İlhan’ın “Karantinalı Despina”sı var. İşgal altındaki İzmir’in şiiridir bu. Timur Selçuk’un notaları ve sesiyle belleğimize “mıh” gibi çakılan şarkıda anlatılan, çapkın şantöz Despina’nın yasak aşk hikâyesidir. Dolayısıyla Muammer Bey’in de.

“Bir gül takıp da sevdalı her gece saçlarına

 Çıktı mı deprem sanırdın ‘Kara Kız’ kantosuna

 Titreşir kadehler, camlar kırılır alkışlardan

Muammer Bey’in gözdesi Karantinalı Despina”

Nâzım Hikmet’in şiirine konu olan bir köşk var. “Bahçesinde ebruli hanımeli açan ev” dizesiyle yer alır “Mavi Gözlü Dev Minnacık Kadın ve Hanımelleri” adlı şiirinde.

İşte bu köşkün sahibi İzmir’in ileri gelen ve hayli zengin olan Uşakîzâde ailesinin mensuplarından Sadık Bey’dir. Bu kallavi zengin adam, “Karantinalı Despina” şiirinde yer alan Muammer Bey’in babasıdır. Muammer Bey de kim, diyecek olursanız sıkı durun! Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın özbeöz babasıdır.

Muammer Bey evlidir ama o zenginlik içerisinde ehlikeyif bir hayat sürmekten de vazgeçmez. Sıkı aile bağına rağmen gelinsin görülsün ki Karantina semtinin gayrimüslüm sakinlerinden olup İzmir gecelerini renklendiren şarkıcı Despina’ya da vurgundur. Eh Despina da bu kadar para sahibi hafif şişmanca sıska bir beye kayıtsız kalamazdı. Güzeller güzeli karısı olmasına rağmen nedense Muharrem Bey de Despina’nın koynunda bir başka huzur bulmaktadır:

“Çapkın gülüşü şöyle faytona binişi Kordelia’dan

Ne kadar başkaydı her kadından her bakımdan

Sınırsız bir mutlulukta uyuturdu Muammer Bey’i

Ustalıkla damıttığı o tantanalı aşklarından”

Muharrem Bey’in mutluluğu İzmir’in işgaline kadar sürer. Neden? Çünkü Despina güç sevicisidir. Güç artık işgalcilerin ellerine geçmiştir daha Hasan Tahsinler harekete geçesiye kadar.

Bu güç tapıcılığının doğurduğu sarhoşluk içerisindeki Despina, İzmir’in işgalci komutanı Miralay Zafiru’yla birliktelik yaşamaya koyulur. Aşka ihanet bulaşmıştır. Despina aynı zamanda ihanetin sembolü olmuştur gayri.

“İşgal altüst etti nasıl da İzmir’de her şeyi

Öğrendi kullanmasını Despina bu yanlış geceyi

Körfez’de parıldayan Yunan zırhlılarına karşı

Miralay Zafiru’yla İspilandit Palas’ta sevişmeyi”

Buyurunuz efendim, şu karantina günlerinde “Karantinalı Despina”nın sözlerini ve müziğini daha da anlamlandırmış ve yerine oturtulmuş şekliyle tekrar dinleyiniz.

Karantinalı günlerin çağrışımıyla Attila İlhan anısına…

Timur Selçuk – Karantina’lı Despina (Official Audio)