Daha önce Avrupa’nın çöplerinin Türkiye’ye getirilmesine ses çıkarmayan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, bu sefer yüzlerce ton kanserojen asbest ve PCB barındıran Neo Sao Paulo uçak gemisinin gelişini kolaylaştırmaya çalışıyor
DR. ABDULLAH KÖKTÜRK
Bu Gemi Bir Kara Tabut
Lumbarından Giren Ölür
(Nâzım Hikmet, Japon Balıkçısı)
Fransa Soğuk Savaş döneminde Clemenceau sınıfı iki uçak gemisi inşa etti. Bunlardan R98 borda numaralı Clemenceau 1955 yılında kızağa konup 1961 de donanmaya katılırken, 1957 yılında kızağa konulan R99 borda numaralı Foch 1963 yılında göreve başladı. Soğuk savaşın sona ermesi ile Clemenceau 1997 yılında, Foch ise 2000 hizmet dışına ayrıldılar. Fransa’nın elinde şu anda sadece 1989 yılında kızağa konup 2001 yılında göreve başlayan R91 borda numaralı Charles de Gaulle uçak gemisi olarak görev yapıyor.
Clemenceau ve Foch 32.800 tonluk ve 40’ar uçak taşıma kapasitesine sahip devasa gemilerdi. Nükleer güce sahip olmasalar da, 6 istim kazanı ve 4 büyük istim türbini güç üretimi ve pervane dönüşü için kullanılıyordu.
Foch 2000 yılında hizmet dışına ayrılmasından sonra Brezilya’ya satıldı. İsmi NAe São Paulo olarak değiştirilen gemi o kadar hurda durumda idi ki, Brezilya gemiyi hiçbir zaman 3 aydan fazla faal tutamadı. Sürekli arıza çıkardı. En son 2010 da son olarak overhol bakımı için tersaneye girdi. 2013’de bakımı tamamlanması gereken gemi 2012’de çıkan büyük bir yangın sonucu kaderine terkedildi. Brezilya başa çıkamadığı geminin 2017 yılında hizmet dışına çıktığını duyurdu.
NAe São Paulo Uçak Gemisi Kanserojen Yüzlerce Ton Asbest ve PCB Barındırıyor
Bu gemiler aynı zamanda tonlarca zehirli madde içeriyor. Bunların içinde 500 tondan fazla asbest en çok göze çarpanı. Ancak bu gemilerde 1970’lerde kullanımı yasaklanan Poliklorlu bifenil (PCB) de yoğun olarak kullanılmış durumda. Gemilerde kurşun ve diğer tehlikeli kimyasallar da bol miktarda mevcut.
Asbest son derece kanserojen bir madde. Solunum yoluyla vücuda girdiğinde başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklara yol açtığı biliniyor. Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı’nın (IARC) kanserojen maddeler listesinde asbest maddesi, “kesin kanserojen” tanımlanması ile 1. grupta sınıflandırılmış durumda. AB ülkelerinde üretimi ve kullanımı yıllardır yasak.
(PCB) olarak bilinen Poliklorlu bifenil ise uçak gemilerinin elektrik kablolarında yangınlara karşı kaplama malzemesi olarak kullanılmış. PCB‘ler, vücutta biriken, çevre kirliliğine yol açan, kalıcı organik kirletici madde olarak sınıflandırılarak üretimi 1970’lerde yüksek toksisite nedeniyle yasaklanmış durumda.
Hindistan 2006’da Clemenceau Uçak Gemisini Geri Gönderdi
Kardeş uçak gemilerinden ilk hurdaya ayrılan Clemenceau’yu bir İspanyol şirketi alarak Türkiye’de parçalamak istedi. Ancak zehirli maddeleri çıkarmadan bu işlemi yapmak isteyince Fransa gemiyi geri alarak bu sefer Hindistan’a götürmeye çalıştı. 31 Aralık 2005’te bir Rus römorkör tarafından çekilen gemi Hindistan’ın Alang limanına gitmek üzere Fransa’nın Toulon limanından ayrıldı.
Süveyş kanalında Mısırlı yetkililer biraz sorun çıkardı ama Süveyş’i geçen gemi Kızıldeniz’den Hint Okyanusu’na varmadan mahkeme kararı ile geri dönmek zorunda kaldı. Bu sefer Süveyş’ten de geçemedi. Ümit Burnu’nu dolaşarak Fransa’ya geri döndü.
Çevre Bakanı Yalana Erken Başladı
Fransa’daki Clemenceau’yu temizlemek için tutulan Technopure şirketinin başkanı, Clemenceau’nun 500 tondan fazla asbest içerdiğini açıklamıştı. Buna rağmen; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, İzmir Aliağa açıklarında sökümüne izin verilen Clemenceau’nun kardeş gemisi NAe Sao Paulo adlı gemi ile ilgili yaptığı açıklamada; “kamuoyunda oluşan kaygı nedeniyle gemi üzerinde uzmanların bir kez daha kontrol yaptığını” belirtiyor ve “gemide tehlikeli, riskli herhangi bir durum tespit edilmediğini” söylüyor. Yani her zaman ve her durumda yaptığı gibi AKP iktidarı yalanlarına bir başkasını ekliyor. Hem de büyük sağlık sorunları çıkaracağı bilinmesine rağmen bunu yapıyor.
NAe Sao Paulo olayı, Tehlikeli Atıkların Sınır Ötesi Hareketlerinin Kontrolü ve Bertarafına İlişkin Basel Sözleşmesi ve Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stockholm Sözleşmesi gibi çok taraflı çevre anlaşmalarının yanı sıra insan hakları anlaşmaları ile ilgili.
Bu gemi Aliağa’ya getirilmeye çalışılacak. Aliağa’da gemi söküm işçileri düşük ücret ve ağır çalışma koşulları altında çalışıyorlar. Hiçbir önlem alınmadığını bildiğimiz Aliağa’da bu işçilere kanser olacaklarını bile bile asbest ve diğer zehirli malzemeler söktürülmeye çalışılacak. Bu zehir sadece Aliağa’daki işçileri değil, Tüm İzmir bölgesini zehirleyecek.
Bu gemi bir kara tabut artık, Türkiye’ye gelirse lumbarından gireni öldürecek. Duyarlı vatandaşlara düşen görev ise bu gemi Türkiye sınırlarına girmeden geri gönderilmesini sağlamak amacıyla, örgütlü bir şekilde eylemlerde bulunmaktır.
paylaşmanız için